TÜRKİYE’DE YERLEŞME
İnsanların sürekli yaşadıkları, konutlarının bulunduğu ve yararlandıkları alandır.Yerleşimin temelinde ekonomik etkinlikler ön planda bulunur. Yerleşme coğrafyası beşeri coğrafyanın en önemli bölümünü meydana getirir. Yurdumuzda yerleşme coğrafyası konusundaki çalışmalar 2.Dünya savaşından sonra yoğunlaşmıştır.
arazi kullanım özelliği bulunan yerlere kır denir. Bu özellikteki alanlarda geçimini daha çok tarım, hayvancılık ve ormancılık ile sağlayanların oluşturdukları köy ve köy altı yerleşmelerine kırsal yerleşme adı verilir. Kırsal alanlarda en büyük yerleşme birimleri köyler olup köyden daha küçük yerleşim birimleri de bulunur (Kom, yayla, mezra, kom gibi).
a) Köy Yerleşmeler
Köyler; cami, okul, otlak, bataklık, yayla ve orman gibi ortak malları olan, toplu ya da dağınık olarak insanların tarlaları, bağları ve bahçeleriyle birlikte oluşturdukları yerleşmelerdir. Ülkemizde kır yerleşmelerinin en büyüğüdür. Türkiye’de ki en küçük yönetim birimi olan köyün yönetiminin başında muhtar bulunur. Nüfus genellikle 2000 ‘den azdır. Kırsal yerleşmelerin en büyük olanıdır.
b) Köy Altı Yerleşmeleri
Köy altı yerleşmesi tek ev ile köy arasında geçiş tipidir. Bu yerleşme tipinin ortaya çıkmasında; engebeli yerlerde tarım topraklarının parçalanmış olması, tarım arazilerinin birbiri¬ne uzak olması, hayvanlar için otlak ve barınak temini, devlet arazilerinin özellikle ormanların topraksız ailelerce kullanılması etkili olmuştur. Mahalle, oba, kom, yayla, mezra, divan, çiftlik, ağıl, gibi çeşitleri vardır
. c) Kasaba (Belde) Yerleşmeler Köy ile kent arasında geçiş özelliği gösterir. Ekonomik etkinlikler yönüyle köye benzer. Fakat köylerden farklı olarak bazı el sanatları ve meslekler (demircilik, marangozluk, ayakkabı tamirciliği vb.) gelişmiştir. Kasabalar çevre köylerin pazarı durumundadır. Nüfus, 2000 ile 10.000 arasındadır. Kır yerleşmelerinde farklı dokular göze çarpar. Her yerleşmenin kurulduğu yerin coğrafi özelliği farklıdır.
c) Kasaba (Belde) Yerleşmeler
Köy ile kent arasında geçiş özelliği gösterir. Ekonomik etkinlikler yönüyle köye benzer. Fakat köylerden farklı olarak bazı el sanatları ve meslekler (demircilik, marangozluk, ayakkabı tamirciliği vb.) gelişmiştir. Kasabalar çevre köylerin pazarı durumundadır. Nüfus, 2000 ile 10.000 arasındadır. Kır yerleşmelerinde farklı dokular göze çarpar. Her yerleşmenin kurulduğu yerin coğrafi özelliği farklıdır.
2. KENTSEL YERLEŞMELER
Diğer yerleşmelere göre nüfus bakımından daha kalabalık, insanların büyük bir kısmının tarım ve hayvancılık faaliyetleri dışında çalıştıkları nüfusu oldukça kalabalık olabilen yerleşmelerdir. Şehir yerleşmelerini kır yerleşmelerinden ayıran en önemli özellikler; nüfusun fazlalığı, yerleşim alanının genişliği; çalışan insanların sanayi, eğitim, ticaret ve yönetim gibi ekonomik faaliyetlerde çalışmalarıdır. Kentler, nüfus miktarlarına ve ekonomik fonksiyonlarına göre ikiye ayrılır:
a. Nüfuslarına Göre Kentler
Küçük kentler: Nüfusu 10.001 ile 100.000 arasındadır.
Orta büyüklükteki kentler: Nüfusu 100.001 ile 500.000 arasındadır.
Büyük kentler: Nüfusu 500.001 ile 1.000.000 arasındadır.
Metropoliten kentler: Nüfusu 1.000.000 ‘dan fazladır. b. Fonksiyonlarına Göre Kentler Şehirlerin sınıflandırılmasında; şehirde hâkim olan ekonomik ve kültürel etkinlik kolları dikkate alınır. Bu etkinlikleri; tarım, ticaret, sanayi ve turizm gibi bazı ekonomik işlevler ile idari, askeî, kültürel ve sanatsal etkinlikler oluşturur.
b. Fonksiyonlarına Göre Kentler
Şehirlerin sınıflandırılmasında; şehirde hakim olan ekonomik ve kültürel etkinlik kolları dikkate alınır. Bu etkinlikleri; tarım, ticaret, sanayi ve turizm gibi bazı ekonomik işlevler ile idarî, askerî, kültürel ve sanatsal etkinlikler oluşturur.